Orhan Veli Kanık

[PessimisT_55]

Orhan Veli Kanık
(1914-1950)
Şâir. İstanbul’da Beykoz’a bağlı Yalıköyü’nde doğdu. Mehmet Veli Kanık’ın oğlu. llköğrenimine Galatasaray Lise-si’nin ilk kısmında başladı, beşinci sınıfı Ankara Gazi llko-kulu’nda okudu. Ankara Erkek Lisesi’ni bitirdi (1933). Aynı yıl İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’ne girdi. Okulu bitiremeden 1936′da Ankara’ya giderek PTT Genel Müdürlüğü’nde memur oldu. Askerlikten sonra Millî Eğitim Bakanlığı Tercüme Bürosu’nda çalıştı (1945). Memurluktan ayrılınca Yaprak İsimli bir dergi çıkardı (1949-1950 arası, 20 sayı). 10 Kasım 1950 günü, geceleyin bir çu­kura düştü, iki gün sonra beyin kanamasından Öldü. Rume­lihisarı Mezarlığı’na gömüldü.
Cumhuriyet devri Türk şiirinde Garip Akımı (veya Birinci Yeni) denilen edebiyatın kurucusudur. 1936-1941 yılları arasında Varlık, İnsan, Ses, Gençlik ve Kültür dergilerinde neşredi­len ilk şiirlerinde Ahmet Haşim, Necip Fazıl ve Cahit Sıtkı’­nın izleri görülür. Bu dönemde şair hece vezni ile şiirler ya­zar. Temalarını da umutsuzluk, yalnızlık, tabiat sevgisi ve hâtıraları teşkil eder. 1941′den İtibaren duygudan çok akla hitab eden, ince alay bulunduran, sıradan insanların hayatı­nı, ümitlerini, ümitsizliklerini anlatan, ölçüsüz, yalın üslûp ile ifade edilmiş şiirler söyler. Son şiirlerindi ise. yaşama sevinci ve tabiat sevgisi temasım işler; kafiyi ve edebiyat sanatlarına yer verir. Her şiirinde yalm bir halH Türkçesİ kullanmıştır Nasreddin Hoca fıkraları ile La Fontaine’nin fabllerini naz men söyleyen en başarılı şairdir.

Şiir kitapları: 1. Garip (Oktay Rıfat-Melih Cevdet ile birlikte, 1941), 2. Vazgeçemediğim (1945), 3. Destan Gibi (1946), 4, Yenisi (1947), 5. Karşı (1949), 6. Bütün Şiirleri (1954, Ölümün’ den sonra şiirlerinin tamamı bir araya getirildi), 7. Nasrettin Hoca Hikâyeleri (72 fıkra manzum olarak anlatılır, 1949),

Tercümeleri: 1. Bir Kapı Ya Açık Durmalı, Ya Kapalı (A.dı Musset’den, 1943), 2. Barbarlne (aynı yazardan, 1944), 3, Scapln’ln Dolapları (Mollere’den, 1944), 4. Sicilyalı Yahut Resimli Muhabbet (Moliere’den, 1944), 5. Tartuffe (Moliera1-den, 1944), 6. Versallles Tuluatı (Moliere’den, 1944), 7. Üç Hikaye (Gogol’dan, 1945), 8. Turca ret (Alain R. Lesage’dan, 1946), 9. Fransız Şiir Antolojisi (1947), 10. La Fonta İn e’in Masadan (La Fontalne’den, 1948), 11. VV.Shakespeare, Hamlet ve Venedikli Tüccar (C.Lamb’dan, 1949), 12. Sayılı Yosma (J.P. Sartre’dan, 1961), 13. Batıdan Şiirler (Oktay Rıfat- Melih Cevdet ile birlikte, 1963). Asım Bezirci şâir hak­kında önemli bir eser yayımladı: Orhan Veli Kanık (1967), Aynı yazar, şâirin tercüme şiirlerini bulunduran Çeviri Şiir­ler kitabını da neşretti (1982). Basında, Orhan Veli için çıkan ya­zıları ve biyografisini kardeşi Adnan Veli Kanık Orhan Veli İçin adıyla yayımladı (1953).